28.03.2022, 13:37

Bi de böyle düşün!

Yemeklerin bazılarının ortaya çıkış şekli ya mevsimine uygun gıda alımını sağlamak ya da gıdayı çevre koşullarına uygun muhafaza etmek. Mesela ben sanmıyorum ki turşu makarna salatası için kurulsun veya kısır için hadi bunlar lüks diyelim en iyi ihtimalle bulgur pilavına bile eşlik etmesi için kurulmamış olsun.

Yazın elde ettikleri mahsulü soğuk kış günlerine saklamak için yine yaz mevsiminin mahsulü üzüm sirkesiyle birleştirince elde ettikleri o muhteşem lezzetin.

Türlü var mesela, bakıyor kadın atam, kilerde iki patlıcan bir kabak iki patates üç dal fasulye kalmış. Patlıcan yapayım desen olmaz patates yapayım desen kime yetecek. Elde de yok olacak ki alışveriş yapılmamış. ‘Olur mu ki?’ diyor önce.

Sonra gazlıyor kendini, fasulye dile gelip “benim patlıcanın yanında ne işim var çıkarın beni buradan” demeyecek ki deyip sıvıyor kollarını. Akşam oluyor ev ahalisi sıcak bir kap yemek için oturuyor sofraya. Ortaya bir yemek geliyor ki ufff dillere destan, yazılara konu.

Soruyor çocuklar ne bu ana ne yaptın sen. Yorulan kadın kısa kesiyor konuyu, türlü işte yiyin şifa olsun diyor. Oh ellerine sağlık anam.

Gelelim tarhanaya, tarhananın başkenti Kahramanmaraş’tır arkadaşlar orada anlaşalım. Adamlar tek bir tarhanadan 50 çeşit yemek türetmişler. Umarım herkesin bir Maraşlı bir de Hataylı arkadaşı olur. Maraşlı olmadığım için oradaki tarhananın sadece yeme kısmıyla ilgilendim. Ancak şimdi size Niğde’nin tarhanasından bahsetmek istiyorum.

Önce sütü alıyorsunuz kaynatıp yoğurt mayalıyorsunuz sonra o yoğurdu süzüp süzme yoğurt elde ediyorsunuz. O bir kenarda bizi bekleyedursun biz gelelim yarmaya, bazı yörelerde dövme diye geçen sert buğdayın kaynatılıp kurutulduktan sonra, kabuğundan ayrılmasıyla meydana gelen bakliyat.

Malzemelerimiz beş dakikada hazır başlıklı videolardaki gibi hazırsa, yani işte kullanacağınız kabartma tozunu cam küçük kaba boşalttıysanız veya soğanlar biberler maydanozlar küçük küçük doğrandıysa başlayabiliriz. Aman ha ben laf sokuyorum tarhanada bunların hiçbiri yok!

Neyse suyunu süzerek katı hale getirdiğimiz süzme yoğurdu kocaman kazana alıyoruz ve tekrar su katarak çözeltiyoruz. Sonra içine yarmayı da ekleyip ocağın altını açıyoruz. Günlerce pişiyor sanırım asla durmadan karıştırdığımız için size yıllar gibi de gelebilir saatler gibi de kol kasınıza bağlı.

Sonra yoğunluğunu azalttıp yarma ile birleşen yoğurdu, kıvam alıncaya ve yarma yumuşayıncaya kadar pişirdikten sonra bir tabağa, bu lapa kıvamlı karışımı koyduktan sonra üzerine biraz tereyağı ekleyip koşa koşa komşulara götürüyorsunuz ve diyorsunuz ki tarhana sıkmaya gelin.

Gerisi ince iş, tarhanalar sıkılıyor seriliyor kurutuluyor toplanıyor çorbasını yapmak içinde üç beş tane tarhanayı yaktığınız tereyağı salça ve nane üçlüsüne ekleyip pişirdikten sonra tercihen karıştırıcıdan geçirip tüketebilirsiniz. Kuruttuğumuz tarhanayı bütün yıl saklayabilirsiniz, güve yahut diğer haşerelerden korumak için bir diş kabuklu sarımsak da eklerseniz yıllarca kalabilir hatta.

Asıl dikkat çekmek istediğim yer ise 

• Önce yoğurdu suyundan ayırıyoruz, sonra tekrar su ekliyoruz, daha sonra tekrar katılaşması için pişiriyoruz.

• Önce yarmayı pişirip yumuşatıyoruz, sonra kurutup sertleştiriyoruz, daha sonra sunmak üzere tekrar pişirip yumuşatıyoruz.

Neden peki? Direkt yoğurtla yarmayı yaktığımız tereyağı salça ve nane üçlüsüne katıp pişirsek olmaz mı, neden olmaz?

Yoğurdun var oluş amacı her ne kadar sütü bozulmadan saklamakla ilgili olsa da o yoğurdun da bir canı var ve elbet o da bozuluyor, gerçi süzme yoğurdu saklama yöntemi olarak Hataylılar bol tuzla bu işi başarmış sayılır ancak o bile kurumuş tarhana kadar verimli değil.

Eee şimdi biz bu kadar bilgiyle ne yapalım!?

‘Gıdaları mevsimine uygun tüketelim arkadaşlar’ da bir seçenek elbette ama benim uzmanlık alanım değil, zaten benim hayat okulu dışında uzmanlık alanım yok. Gelelim lezzetin sürecinden hayata dair çıkardığımız derslere.

Bazen bir işi yaparken yerimizde saydığımız olabilir hatta bir ileri iki geri gidiyormuşuz gibi bile gelebilir –bakınız tarhana yapım aşamaları- bu durumlar zaman zaman içsel motivasyonumuzu sekteye uğratsa da, gayemiz doğrultusunda en ufak hareketimiz dahi büyük anlam taşır.

Bebek adımlarıyla başladığımız işler sayesinde gün gelir kimseye ihtiyaç duymadığımız eleştirel iç sesimizi yanımıza alıp ‘bak gördün mü gülüm her şey yolunda diyebiliriz’ ki bu sayede lezzet aldığımız işlerde doyuma ulaşabilelim.

Ve sen buraya kadar sabırla okuyan arkadaşım; şimdilerde sana doyurucu gelmese dahi attığın bebek adımlarını sar sarmala ki zamanı gelince onlarda seni olmak istediğin yere ulaştırsın.

Yorumlar (3)
Armağan 13 ay önce
Kaleminize sağlık, teşekkür ederim çok güzel bir yazı.
Elif 13 ay önce
Yine beyin yakan ,anlam bulduran,vay bee dedirten bir yazı
Nurhan 13 ay önce
Aradığım motivasyon, teşekkürler. Çok güzel bir yazı.
Namaz Vakti 26 Mart 2023
İmsak 05:12
Güneş 06:36
Öğle 13:00
İkindi 16:28
Akşam 19:13
Yatsı 20:32
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 25 60
2. Fenerbahçe 24 54
3. Beşiktaş 25 49
4. A.Demirspor 25 45
5. Trabzonspor 25 44
6. Başakşehir 24 41
7. Kayserispor 25 38
8. Konyaspor 25 34
9. Karagümrük 24 31
10. Antalyaspor 25 28
11. Alanyaspor 25 28
12. Sivasspor 25 27
13. Kasımpaşa 25 26
14. Gaziantep FK 25 25
15. Ankaragücü 24 25
16. İstanbulspor 24 24
17. Giresunspor 24 23
18. Hatayspor 24 23
19. Ümraniye 25 22
Takımlar O P
1. Samsunspor 27 57
2. Eyüpspor 26 53
3. Sakaryaspor 27 49
4. Pendikspor 26 47
5. Keçiörengücü 27 47
6. Rizespor 25 46
7. Manisa FK 26 42
8. Bodrumspor 26 41
9. Boluspor 26 41
10. Bandırmaspor 26 40
11. Göztepe 26 38
12. Tuzlaspor 27 28
13. Altay 27 25
14. Adanaspor 27 25
15. Erzurumspor 25 24
16. Altınordu 26 20
17. Gençlerbirliği 26 18
18. Denizlispor 27 17
19. Yeni Malatyaspor 27 16
Takımlar O P
1. Arsenal 28 69
2. M.City 27 61
3. M. United 26 50
4. Tottenham 28 49
5. Newcastle 26 47
6. Liverpool 26 42
7. Brighton 25 42
8. Brentford 27 42
9. Fulham 27 39
10. Chelsea 27 38
11. Aston Villa 27 38
12. Crystal Palace 28 27
13. Wolves 28 27
14. Leeds United 27 26
15. Everton 28 26
16. Nottingham Forest 27 26
17. Leicester City 27 25
18. West Ham United 26 24
19. Bournemouth 27 24
20. Southampton 28 23
Takımlar O P
1. Barcelona 26 68
2. Real Madrid 26 56
3. Atletico Madrid 26 51
4. Real Sociedad 26 48
5. Real Betis 26 45
6. Villarreal 26 41
7. Athletic Bilbao 26 36
8. Rayo Vallecano 26 36
9. Osasuna 26 34
10. Celta Vigo 26 34
11. Mallorca 26 32
12. Girona 26 31
13. Getafe 26 29
14. Sevilla 26 28
15. Cadiz 26 28
16. Real Valladolid 26 28
17. Espanyol 26 27
18. Valencia 26 26
19. Almeria 26 26
20. Elche 26 13
GazetelerTümü