İlave şeker, yani yediklerimize sonradan eklenen dolayısıyla doğal olmayan yollardan vücuda alınan şeker olarak tanımı yapılıyor. İlave şeker kullanımı bütün organlara zarar verebiliyor. Memorial Bahçelievler Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bölümü’nden Prof. Dr. Ayşe Kubat Üzüm, “19–25 Eylül Dünya Şeker Tüketimine Dikkat Haftası”nda şeker içeren gıdaların zararlı etkileri hakkında bilgi verdi ve şeker tüketimi konusunda uyarılarda bulundu.

Çocuklara ödül sistemi olarak şekeri kullanmayın

Maalesef Türk toplumu olarak çok fazla şeker tüketmeye meyilli bir yapıda olduğumuz kaçınılmaz bir gerçektir. Daha çocukluk çağından başlayarak bir ödül sistemi olarak şekeri kullanmaktayız. Çocuklarımız herhangi bir şey başardığında onları genelde şekerle, çikolatayla, pastayla ödüllendirmek veya motive etmek toplumumuzda önemli bir alışkanlıkdır. Bu anlayış son derece yanlıştır ve çocukların ilerleyen dönemlerdeki hayatlarını sağlık açısından olumsuz etkileyecektir.

Kalp, diyabet, metabolik sendrom, hipertansiyon ve kanserde risk faktörü

Şeker ve şeker ilave edilmiş besinlerin fazla miktarda tüketimi, obezitenin en önemli sebeplerinden biridir. Obezite günümüzde önemli bir halk sağlığı problemidir. Çocukluk çağından itibaren toplumun giderek daha obez hale geldiğini görmekteyiz. Obezite sadece beden kitle indeksinin artması değil, aynı zamanda beraberinde kardiyovasküler hastalıklar, tip 2 diyabet, metabolik sendrom, hipertansiyon ve bazı kanser tipleri için de önemli bir risk faktörüdür.

Hiç tahmin edemeyeceğiniz gıdalara şeker ekleniyor

Doğal olarak aldığımız şeker kaynaklarının başında hepimizin sıkça tükettiği süt gelmektedir. Sütte laktoz bulunmaktadır. Ya da meyvelerde bulunan fruktoz da bir diğer önemli şeker kaynağıdır. Yine şeker pancarı ve şeker kamışı doğal şeker kaynaklarıdır. Ancak daha çok ilave yani besinlere eklenen şekerler vasıtasıyla şekeri vücudumuza almaktayız. Özellikle meşrubatlar, gazlı içecekler, hazır meyve suları, şekerler, lokumlar, kekler, hamurlu ve sütlü tatlılar, paketlenmiş helvalar, çocukların beslenme çantalarına sıkça koyduğumuz aromalı sütler önemli ilave şeker örneklerindendir. Bazense hiç tahmin edilmeyen gıdalara şeker eklendiğini görmekteyiz. Örneğin bazı tost ekmeklerine şeker ilavesi yapılmaktadır. Ek olarak esmer şeker, nişasta bazlı şekerler de diğer şeker içeren ürünlerdir.

Paketli ürünlerde bu ifadelere dikkat!

Şekeri çoğu zaman farkında bile olmadan tüketmekteyiz. Özellikle marketlerden aldığımız ambalajlı ürünlerde etiket okumak çok önemlidir. Bir ürün tüketeceksek mutlaka onun içinde ne olduğunu okumalıyız. Hiç akla gelmeyen gıdaların içerisinde şeker olabildiğini böylelikle görebiliriz. Eğer bir paketli ürünü elinize aldığınız zaman içindekiler kısmında; “şeker, glukoz, mısır şurubu, glukoz şurubu, fruktoz, pudra şekeri, esmer şeker veya dekstroz vardır” ifadelerinden birini veya birkaçını okuyarak -yiyeceği tüketirken hiç şeker tadı alınmasa bile- ürünün içeriğinde şeker olduğundan haberdar olunmalıdır.

Bebekler 2 yaşa kadar şekerle tanışmamalı

Bebeklere 2 yaşa kadar şekerli gıdaların verilmesi önerilmemektedir. Geçmişte, örneğin bizler bebekken muhtemelen çok daha erken aylarda şekerle tanışmışızdır. Oysa günümüzde çocuk sağlığı hekimlerinin önerileri 2 yaşına kadar çocuğun hiçbir şeker ürünü ile tanışmaması gerektiği yönündedir. Bu güzel bir gelişme. İnsan şekerle ne kadar geç tanışır ve ne kadar erken vedalaşırsa aslında yaşam süresini o kadar uzatacağı ve sağlıklı bir ömür süreceği bilinmelidir.

Şeker tüketimini kısıtlamak için bu öneriler öne çıkıyor

Kek, pasta, kurabiye gibi şekerli hamur işi tüketiminin azaltılması
Ülkemizde her köşe başında yer alan unlu mamullerin dikkatli tüketilmesi
Sabah kahvaltılarımızı süsleyen, reçel, marmelat, pekmez, bal gibi yiyeceklerin azaltılması veya tamamen şekersiz olanların tercih edilmesi
Gazlı içecekler, şekerli ve hazır meyve suları ya da enerji içecekleri konusunda dikkatli olunması, su tüketiminin artırılması
Masum görünen dondurma ve sütlü tatlıların miktarının azaltılması
Şerbetli tatlılar yerine hafif tatlıların tercih edilmesi
Çaya, kahveye veya başka içeceklere şeker atılarak tüketilmemesi önemlidir.

(BSHA)